ช่วงเวลานี้ภาพยนตร์เรื่องแห่งปีอีกเรื่องหนึ่งที่ไม่พูดถึงไม่ได้เลยคือ Exhuma
ที่เพิ่งจะขึ้นแท่นทำยอดขายตั๋วไปได้มากกว่า 10 ล้านใบในเกาหลีใต้
และอีกหลายประเทศในทวีปเอเชีย รวมไปถึงประเทศไทยเองที่ให้ความสนใจอย่างถล่มทลายตั้งแต่วันแรกที่เข้าฉายในโรงภาพยนตร์
และในบทความนี้เองเราจะพามารู้จักถึงที่มาคร่าว ๆ ของการละเล่นที่เรียกว่า “도깨비놀이” (Dogaebi-nolri)
ที่ปรากฏอยู่ในภาพยนตร์
และใครที่ได้ไปชมมาแล้วจะต้องจดจำได้กันอย่างแน่นอน
도깨비놀이 (Dogaebi-nolri) ปรากฏขึ้นในฉากที่สองพี่น้องร่างทรง
โอกวานชิม(คิมซอนยอง) และ
พัคฮเยจา(คิมจีอัน)
ปลุกวิญญาณของปีศาจนักรบญี่ปุ่นเข้ามาในร่างของ
บงกิล(อีโดฮยอน)
เพื่อถามถึงความลับบางอย่างเกี่ยวกับหลุมศพปริศนา
ซึ่งความจริงแล้วนั้นการละเล่นนี้ชาวเกาหลีเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า 영감놀이 (Younggam-nolri)
มีความเกี่ยวข้องกับตำนานของหมอผีที่เรียกว่า 영감본풀 (Younggam-bonpul) คือการละเล่นของผู้ที่เป็นร่างทรง 2 คน ขึ้นไป
ซึ่งจะเรียกเทพที่มีชื่อว่า 'ยองกัม' ให้ปรากฎตัวออกมา
หากผู้ใดป่วยก็จะหายเป็นปลิดทิ้งด้วยการละเล่นนี้ซึ่งเสมือนเป็นการไล่ผีร้ายที่เข้าสิงอยู่ให้ออกไป
อีกทั้งชาวบ้านยังเชื่อว่าถ้าศรัทธาในเทพยองกัมและถวายแต่สิ่งที่ท่านโปรดปรานก็จะส่งผลให้การประมงเจริญรุ่งเรืองหรือไม่ก็กลายเป็นเศรษฐี
ร่ำรวยเงินทองมีกินมีใช้ไม่ขาด และในวันที่ 26 สิงหาคม 1971 UNESCO
ได้ขึ้นทะเบียนให้การละเล่นนี้เป็นมรดกทางวัฒนธรรมประเภทนามธรรม หมายเลข 2
ของเกาะเชจูอีกด้วย
ที่มาของ 영감본풀 (Younggam-bonpul)
ตามตำนานของยองกัมบนพุล
มีเหล่าเทพทั้งเจ็ดที่เป็นพี่น้องกันครอบครองภูเขาเจ็ดลูกที่มีชื่อเสียง
อันได้แก่
ซัมกักซาน, แพคดูซาน, คึมกังซาน, คเย-รยงซาน, แทแบคซาน, จีรีซาน และ
ฮันลาซาน
เทพยองกัมเป็นน้องคนเล็กสุดและเป็นผู้ครองครอง
‘ฮันลาซาน’ ที่ตั้งอยู่เกาะเชจู การแต่งกายของเทพยองกัมช่างซอมซ่อ
สวมโทโพจากผ้าป่าน
(เสื้อคลุมตัวนอกสำหรับผู้ชายสมัยก่อน)
ที่ขาดรุ่ยเป็นตาข่าย สวมงอบที่แตกหัก ที่เท้าสวมมีทูรี (รองเท้าที่สานจากเส้นใยของเปลือกต้นปอ
มีลักษณะเหมือนกับรองเท้าฟาง)
คาบไปป์ขนาดสั้นเดินไปมา การแต่งกายเช่นนั้นจึงเป็นสิ่งที่ทำให้น่าตลกขบขัน
อย่างไรก็ตาม ยองกัมเป็นเทพที่มือข้างหนึ่งถือดอกไม้ไฟ
อีกข้างหนึ่งถือลูกไฟปริศนา และสามารถไปยังที่ต่าง ๆ
ได้ถึงพันลี้หมื่นลี้ภายในชั่วพริบตาเดียวอีกด้วย ยองกัมโปรดปรานเนื้อหมู ต็อกข้าวฟ่าง และโซจู
ด้วยความที่มีนิสัยเจ้าชู้บางครั้งหากเจอหญิงงามที่ถูกใจก็มักจะชวนไปอยู่ด้วยกัน
ให้ขวดเหล้า หรือไม่ก็แอบย่องเข้าไปในห้องของหญิงสาวในตอนกลางคืน
อุปกรณ์สำหรับทำพิธี
ในการละเล่นนี้จะจัดขึ้นในช่วงเวลากลางคืน
มีการจัดเตรียมผ้าสำหรับทำหน้ากากแล้วเจาะรูไว้ตรงดวงตา จมูก ปาก
นอกจากนี้ยังต้องทำบ้านเป็นเรือเล็ก ๆ ด้วยการทอฟางด้วยด้ายหรือเชือก
เสียบไม้เรียวไว้ส่วนตรงกลางของเรือเพื่อให้เป็นเสา
นำกระดาษเปล่ามาแขวนให้เป็นใบเรือ แล้วนำไปวางไว้ข้างโต๊ะเซ่นไหว้
ในส่วนของโต๊ะเซ่นไหว้จะประกอบไปด้วย หัวหมู, ต็อกข้าวฟ่าง และ โซจู
สิ่งเหล่านี้ ล้วนเป็นอาหารที่ยองกัมโปรดปราน
การละเล่น
ก่อนอื่นต้องให้ตัวแทนสองคนใส่หน้ากากผ้าแล้วถือคบเพลิงออกไปรอข้างนอก
ผู้นำพิธีจะเริ่มทำพิธีบูชาเทพอยู่ในสำนักโดยการเรียกเทพยองกัมและวิญญาณของบรรพบุรุษออกมา
ในการอัญเชิญเทพยองกัมนั้นผู้นำพิธีจะเรียกออกมาดัง ๆ ว่า “ยองกัม! ยองกัม!” หลังจากนั้นร่างทรงอีกสองคนที่รออยู่ด้านนอกจะถือคบเพลิงเข้าไปในปะรำพิธีด้วยท่าทางเสมือนคนเมาเหล้า
เมื่อยองกัมลงมาแล้ว ผู้นำพิธีจะเริ่มพูดคุยและถามไถ่ว่า “ท่านคือยองกัมใช่หรือไม่?” “ท่านชอบกินอะไร?“ ”ชอบไปที่ไหน?“
เพื่อทำให้มั่นใจว่านั่นคือเทพยองกัมอย่างแท้จริง
เมื่อต้องการจบการละเล่น ยองกัมจะกล่าวว่า “ถึงเวลาต้องไปแล้ว! นำเรือไปปล่อยกันเถอะ“
ในตอนนั้นเองจะเริ่มการทำพิธีขับไล่ภูติผีปีศาจที่เรียกว่า ‘막푸다시’ (Makpuda-shi)
นำเสื่อไปคลุมตัวผู้ถูกสิงแล้วเรียกชื่อภูติผีตนนั้นเพื่อขับไล่ออกไป
นำไม้ขีดไฟก้านใหญ่วางไว้บนหัวของผู้ถูกสิงแล้วจุดไฟให้ติดรวดเดียวเพื่อให้ภูติผีหนีไป
เมื่อทุกอย่างสงบลงแล้วให้นำผู้ถูกสิงเข้าไปในห้องแล้วนอน
สุดท้ายให้หมอผีนำเรือที่ทำจากฟางไปลอยลงสู่ทะเล เป็นอันเสร็จสิ้นพิธี
*หมายเหตุ
산 (ซาน) หมายถึง ภูเขา เช่น
ฮันลาซาน
ทั้งหมดนี้เป็นเพียงสรุปคร่าว ๆ เพื่อเป็นเกร็ดความรู้เล็กน้อยเท่านั้น
หากผิดพลาดส่วนใดต้องขออภัยไว้ ณ ที่นี้
และถ้าใครที่อยากเห็นฉากพิธีกรรมและการละเล่นแบบนี้อย่างมีอรรถรส ลุ้นระทึก
คุณก็ไม่ควรพลาดที่จะไปชม Exhuma ในโรงภาพยนตร์อย่างยิ่ง
เพราะนี่คือภาพยนตร์แห่งปี 2024
ที่ควรค่าแก่การซื้อตั๋วไปชมและคุ้มค่าทุกนาทีแน่นอน
แสดงความคิดเห็น